Onze edelsteenroute

Dit jaar heeft onze vakantie in het teken van edelstenen gestaan. Vooral moldaviet heeft een grote rol gekregen

Geheel ‘age appropriate’ zijn we dit jaar met een camper op pad gegaan. We gaven onze tocht een thema: (ruwe) edelstenen. Niet echt onlogisch denk ik. Op de planning kwamen musea, grotten, groeves en vooral… moldaviet! In 2023 zijn we onder andere op de meteorietenbeurs in Ensisheim (Fr) geweest. Daar hebben we gesproken met de directeur van het moldavietmuseum in Tsjechië. Hij vertelde enthousiast over de mogelijkheid om zelf moldaviet te gaan zoeken. Dát leek ons wel wat. Dus toen onze vakantieplannen vorm begonnen te krijgen, werd een bezoek aan het museum en de optie om zelf te zoeken het doel.

Moldavietmuseum

Het museum is gevestigd in Ceský Krumlov in de Tsjechische regio Zuid-Bohemen. De historische (gerestaureerde) binnenstad staat op de UNESCO werelderfgoedlijst en is een toeristische trekpleister. Het ligt langs de rivier de Moldau. De naamgever van het natuurlijk gevormde glas.
We rijden er heen via Cochem (Edelstein museum), Friedrichsroda (Marienglashöhle), en Dresden (niks met edelstenen of mineralen, maar gewoon interessant). Het stadje is prachtig gerestaureerd en het is moeilijk te bevatten dat het pas na 1990 weer is opgebouwd. Wij gaan eerst naar het museum. Klein maar enorm de moeite waard. Een uitstekende film over het ontstaan van moldaviet en waar het gevonden wordt. Fantastische collectie moldavieten uit verschillende vindplaatsen. Wanneer je er rondloopt wordt de hebberigheid steeds groter. Wat een bijzondere en fraaie stukken liggen er. Diep onder de indruk.

Het meisje achter de balie kan ons helaas niet wijzer maken over de excursies naar de groeve waar moldaviet gezocht wordt en verwijst naar de website. Ter plekke boeken we voor een paar dagen later. Niet wetend of het doorgaat en of het weer geen roet in het eten gooit. De aanmelding wordt bevestigd, maar meer dan een kaartje waar ongeveer de parkeerplaats is, hebben we niet. Gaat het altijd door? Betekent het voorspelde slechte weer dat het niet doorgaat? We hebben geen idee en kunnen nergens antwoord krijgen op onze vragen.

Naar de moldavietmijn

Op de afgesproken dag laten we camping Paradijs achter ons en rijden door hagelbuien en constante regen naar Besednice. Op een parkeerterrein dat we op het kaartje konden ontdekken, parkeren we onze camper en wachten af. Het regent nog wanneer Henk toch maar eens gaat kijken waar we nu echt moeten zijn. Het is dan half 3. Om 3 uur zou het festijn voor ons moeten beginnen. Er is gelukkig iemand van het museum gekomen en hij geeft aan waar we moeten komen. Kwart voor 3 staan we kant en klaar met stevige kleding en bergschoenen aan. Het is ineens droog!

Behalve wij zijn er nog twee Duitse geologen aanwezig. Al snel blijkt dat er ook een aantal lokale mannen van de openstelling van de groeve gebruikmaken. Ik ben de enige vrouw in het gezelschap en de meeste mannen hebben geen flauw idee hoe ze daarmee om moeten gaan. Waarschijnlijk komt het niet vaak voor dat een vrouw belangstelling heeft om zelf te gaan graven. Uiteraard is er ook een taalbarrière, want alle toeristen spreken geen woord Tsjechisch en alle Tsjechen komen niet verder dan 3 woorden Engels en/of 3 woorden Duits. Ook de ‘gids’ niet.
Veel uitleg krijgen we niet. Wel een pikhouweel, een schep en op het laatste moment nog rubber laarzen. Bij het naar beneden klimmen in de groeve stap ik net fout en verdwijnt mijn been tot een halve centimeter onder de laarsrand in de ‘modder’. Hilariteit alom. En ik blij dat ik toch laarzen heb aangetrokken.

We krijgen een plek toegewezen en gaan aan de slag met pikhouweel, handen en af en toe de schep. Ik heb werkelijk geen idee hoe ik de moldaviet kan herkennen. Alle steenachtige stukken zitten onder het sediment en hebben voor mij dezelfde kleur. Er schijnt ook veel rookkwarts te zitten en dat mag je zo meenemen, dus ik maak samen met Henk een stapeltje van alles wat we tegenkomen. De gids komt langs en haalt zo 2 stukjes moldaviet uit onze stapel. We hadden het niet herkend. De stukjes gaan in een bakje water met ons nummer. Elk stukje dat we vinden gaat daarin. Later wordt het gewogen en mogen we het, al dan niet met bijbetalen, meenemen.
De zon schijnt, het is drukkend warm en het zoeken is (lood)zwaar. De lokale mannen hebben de kunde en kennis om precies te weten waar ze moeten graven en zoeken. We worden zo nu en dan een klein beetje geholpen. Na ruim 2,5 uur komt het sein dat we de groeve moeten gaan verlaten. De gevonden stukken worden per persoon gewogen en afgerekend. Iedereen verdwijnt snel naar auto of camper. De zon is weg en de regen begint weer. Het is de voorzienigheid!

Na deze fantastische ervaring moeten we even bijkomen. We gaan nu naar de oorsprong van deze moldaviet op weg. We hebben nu veel moldaviet in het museum gezien en onze eigen stukjes opgegraven uit het sediment. Tijd om de oorsprong te gaan ontdekken.

De Rieskrater

We rijden naar Nördlingen in Duitsland. Dit middeleeuwse stadje met nog een volledig bewaarde stadsmuur met poorten, ligt in het Nördlinger Ries. Het Ries is een inslagkrater. Ongeveer 15 miljoen jaar geleden is hier een meteoriet ingeslagen. Daarbij kwam zoveel energie vrij dat een enorme hoeveelheid gesteente, verdampte, smolt, werd weggeslingerd. Tot zo’n 400 kilometer verderop. Zo ontstond ook het moldaviet dat wij in Tsjechië hebben gevonden.

In het RiesKraterMuseum wordt de meteorietinslag breed in beeld gebracht. Veel geologie gelardeerd met diverse films. Je bent er geen uren zoet, maar interessant is het zeker. En daarna wandel je op je gemak het stadje rond over de stadsmuur. Een bezoek aan de kerk en de kerktoren rond het bezoek aan Nördlingen af.

Wij vervolgen onze reis en rijden eerst over een deel van wat ooit de kraterrand was. Paar wandelingen tussendoor. Het verrast ons hoe goed je nog kan zien waar de kraterrand gevormd is. Mooi gebied met mooie uitzichten. Wij hebben een goed beeld nu over het hoe en waarom van moldaviet.

Nog een keer bikken

Onze edelstenenronde gaat verder. We hebben nog wat tijd voordat we in Ensisheim (Fr) willen zijn voor de meteorietenbeurs en daarna in Sainte-Marie-aux-Mines (Fr) voor de grote edelstenen- en mineralenbeurs. Oorspronkelijk wilden we naar Zwitserland voor het museum van Gübelin in Luzern en het Natuur Historisch museum in Bern. Vanwege de tijd kiezen we voor een andere bestemming: de Clara groeve. We blijven nog even in Duitsland. De Clara blijkt een begrip onder de mineralenverzamelaars. De groeve zelf is niet toegankelijk, maar er worden geregeld vrachtwagens met materiaal uit de groeve gestort op een terrein waar je wel (tegen betaling) mag zoeken naar mineralen: Mineralienhalde Grube Clara.

We zoeken een leuke overnachtingsplek met de camper in de buurt van Wolfach en fietsen op onze bejaarde Bromptonnetjes naar de Halde. Ik ga zelf niet hakken en bikken. Ik maak foto’s en struin af en toe rond om wat steentjes op te rapen. Verder geniet ik van de bloemenpracht in het ‘tuintje’ bij de Halde. Henk is er voor het ‘echte’ werk en gaat aan de slag met hamer en beitel. Alles is interessant als je dit voor het eerst doet. Uiteindelijk nemen we zo’n 7 kilo aan gesteente/mineralen mee terug op onze fietsjes. Geen idee hoeveel daar na uitzoeken thuis in Nederland nog van over blijft/is. We zijn in elk geval weer een ervaring rijker.

We sluiten onze vakantie af met een bezoek aan de meteorietenbeurs in Ensisheim en de grote beurs in Sainte-Marie-aux-Mines. Het was daar weer flink warm en reuze gezellig. Dit zal vast niet ons laatste bezoek aan deze beurs zijn. Ik zeg: tot de volgende!